İKLİMİ
İlçemizin karasal iklim özelliklerine, Akdeniz İklimine özgü değerler de karışmıştır. Örneğin bir yandan sıcak ve kurak bir yaz mevsimi ile karasal iklim özelliğini, diğer yanda Doğu Anadolu’daki kadar sert geçmeyen kış mevsimi yaşanır. Bu da bize Diyarbakır Havzası'nda “Kısmen bozulmuş, karasal iklim özellikleri ile biraz değişmiş bir Akdeniz İklimi" değerlendirmesini yapmamızı sağlar. Bir taraftan karasal iklim özelliklerine sahip bulunuyorken, değer taraftan da tropikal iklim etmenlerine açık bulunmaktadır. Dolayısıyla SUB-TROPİK bir iklim yapısına sahip olduğu bilinmektedir.
Ergani'nin iklimi Diyarbakır'dan farklılık gösterir. Diyarbakır'a göre yazları daha serin, kışları daha soğuktur.
Gün uzunluğu süresi (ışıklanma periyodu) 3000 h/yıl olmakla Türkiye ortalamasının çok üzerindedir. Ortalama günlük aydınlama süresi 8 saattir. Bu olgu bitkinin vejetatif gelişmesi için gerekli olan fotosentez olayını hızlandırmaktadır. Diğer iklim ve organizasyonel düzenlemelerin elverişli kılınmasıyla, yılda üç ürünün yetiştirilmesi potansiyeli olduğu anlaşılmaktadır.
Ortalama toprak sıcaklığı 17,7 derece satigrattır. Antalya’da bile 15,8 derece santigrat olduğu düşünüldüğünde bu ekolojik avantajın ne kadar önemli olduğu ortaya çıkmaktadır.

YAĞIŞ DURUMU
Ergani’nin kışları Doğu Anadolu’daki gibi çok sert geçmez. Çünkü Güneydoğu Torosları kuzeyden gelen soğuk rüzgarların yolunu keser. Kar yağışları daha çok Aralık, Ocak, Şubat ve az miktarda da Kasım ile Mart aylarında olmaktadır. Yağmur daha çok ilkbaharda yağar. 12 yıllık ortalamalara göre Ergani'de yıllık yağış miktarı 776,4 mm. dır. En çok yağış miktarı Mart ayında görülmüştür. (80,9 mm) Ortalama yağış miktarı, tarımsal faaliyetler için yeterli düzeyde düşmekle birlikte, yıllık dağılımı düzensizdir. Tarımsal faaliyet için gerekli olan Haziran, Temmuz, Ağustos, Eylül aylarında çok az yağmaktadır.
Yılda ortalama 12,4 gün karla örtülü ve 88,5 gün yağışlıdır. Don olayı yılda ortalama 62,7 günde görülmektedir. Bu Türkiye ortala-masının çok altındadır.

- 10 -

a- Rüzgarlar
Ergani’de ortalama aylık rüzgar hızı saniyede 2,6 metredir. Rüzgarın en şiddetli estiği aylar; Temmuz ve Ağustos olarak belirlen-miştir. Halk arasında bu rüzgarlara "Baye Bedera" denir. Fakat Şubat ayında esen rüzgarın hızı saniyede 33,8 metreyi bulduğu olmuştur. Ergani'de en çok esen rüzgar, halk arasında "Baye Kur" denen Karayel-dir. Ergani'de yılda ortalama 5-6 gün fırtınalı geçer.

b- Basınç Durumu
Yıllık ortalama aktüel basınç değeri 936 mb. kadardır. Kışın karalar denize göre daha soğuk, yazın fazla sıcak olduğundan Ergani, sonbahar ve kış aylarında Doğu Akdeniz ve Sibirya’da oluşan yüksek basıncın; ilkbahar ve yaz aylarında ise genel olarak Basra(İran) körfezinde oluşan alçak basıncın sıcak etkisi altındadır.

Nem
Ergani'de ortalama nispi nem oranı %55 kadardır. Yaz mevsimi çok sıcak olduğu halde, nem oranının azlığı havayı bunaltıcı olmaktan çıkarır. Bu yüzden yazın 45 derecelik sıcaklığa dayanılır. Barajların yapılmasıyla havadaki nispi nem oranı artacaktır. Ortalama nispi nem Aralık-Ocak aylarında %77, Temmuz, Ağustos aylarında %24 olarak ölçülmüştür.

BİTKİ ÖRTÜSÜ
Ergani ilçesinin sınırları içinde tarıma elverişsiz alan 213 400 dekar; çayır ve mera 39 400 dekar; ormanlık alan ise 22 000 dekardır. Ergani çevresinde tabii orman alt sınırı 800 metredir. Buna göre orman olmaya elverişli geniş bir alan vardır. Ergani Orman Amirliği, Dicle İlçesi Orman Şefliğine bağlıdır.
Ergani ilçesinin bulunduğu bölge, orman varlığı bakımından zengin sayılmaz. Ergani'nin Kuzey kısmındaki dağlık alan ormanlıktır.
Güneydoğu Toros Dağları M.Ö. dönemlerden M.S 15. yy’a
kadar ormanlarla kaplıydı. Uzun yıllar ormanlar bilinçsizce tahrip edilmiş. Ağaçlar yüzyıllarca keleklerle Musul'a, Bağdat'a taşınmış. Ergani Bakır Madeni'nin odunla işletildiği devirlerde, civarda bulunan zengin ormanlık alanlar yok edilmiştir. Ergani'nin kuzeyindeki dağlarda meşe ormanları vardır. Korunan alanlarda ormanların geliştiği görülmek-tedir. Çevrede tek-tük kalan büyük meşe ağaçları eskide geniş ormanların var olduğunun göstergesidir. Ne yazık ki geniş dağlık alanlar çıplaktır.

ARAZİ DAĞILIMI :
İlçenin yüzölçümü 1489000 m2 olup bunun 665200 m2'si kullanılabilir tarım alanı özelliği taşımaktadır. Toplam sulu tarım alanı 48120 m2,kuru tarım alanı 617080 m2'dir. Tarım alanı dışında kalan diğer arazilerin dağılımı da şöyledir:Çayır-mera alanı:390400 m2 ,Orman alanı 220000 m2 ve tarıma elverişsiz alan:213400 m2 dir.